Evaporatör Nedir? Ne işe yarar? Çeşitleri Nelerdir?

Evaporatör Nedir? Ne işe yarar? Çeşitleri Nelerdir?
Tahmini Okuma Süresi:6 Dakika 7609 Görüntüleme 24 Şub 2024

EVAPORATÖR 

Soğutma sistemleri, birçok endüstriyel uygulamada ve evlerde sıcaklığı düşürmek veya bir ortamı soğutmak için yaygın olarak kullanılan önemli cihazlardır. 

Bu sistemler, bir dizi bileşenin bir araya gelmesiyle çalışır ve bu bileşenlerden biri de evaporatördür. Evaporatörler, soğutucu akışkanın sıvı halden gaz hâline geçtiği ve çevreden ısıyı emdiği kritik noktalardır. Bu makalede, evaporatörün soğutma sistemlerindeki önemi ve işlevi üzerinde durulacaktır.

EVAPORATÖR NEDİR?

Evaporatör, soğutma döngüsünün bir parçası olarak çalışan ve soğutucu akışkanın ısıyı emerek sıvı halinden gaz haline dönüştüğü bir cihazdır. Evaporatörler, genellikle boru veya kanatlı yapıya sahip bir bobin şeklinde tasarlanır ve soğutma sistemlerinde sıvı soğutucu akışkanın dönüşümünü gerçekleştirir.

EVAPORATÖR NE İŞE YARAR?

Evaporatörün ana görevi, soğutucu akışkanın gaz haline dönüşmesi sırasında ısıyı emmek ve ortamdan enerji transferini gerçekleştirmektir. 

Soğutma döngüsü boyunca, sıvı soğutucu akışkan (genellikle bir kompresör tarafından sıkıştırılarak) evaporatöre gelir ve içinden geçerken ısıyı çevreden alır. Evaporatördeki bu ısı alışverişi, soğutucu akışkanın sıvıdan gaz hâline geçerken çevredeki ortamın ısısını emmesini sağlar.

EVAPORATÖRÜN ÇALIŞMA PRENSİBİ 

Evaporatörler, konveksiyon ve ısı transferi prensiplerine dayalı olarak çalışır. Sıvı soğutucu akışkan evaporatöre geldiğinde, evaporatör yüzeyine temas eder ve ısı transferi gerçekleşir. 

Evaporatör yüzeyindeki düşük basınç nedeniyle soğutucu akışkanın kaynama noktası düşer ve sıvı halden gaz haline dönüşür. Bu dönüşüm süreci sırasında, soğutucu akışkanın çevresinden ısı alması gerekir ve bu nedenle çevredeki ortamın sıcaklığı düşer.

EVAPORATÖRÜN ÖNEMİ NEDİR?

Evaporatörler, soğutma sistemlerinde önemli bir bileşen olarak kabul edilir ve birçok avantaja sahiptir. İşte evaporatörlerin önemini vurgulayan bazı noktalar:

1. Isı Transferi:

Evaporatörler, soğutucu akışkanın ısıyı emdiği ve ortama aktardığı noktalardır. Bu, soğutma sistemlerinin etkin bir şekilde çalışmasını sağlar ve istenen sıcaklık düşürme işlemini gerçekleştirir.

2. Verimlilik:

Evaporatörler, soğutma döngüsündeki enerji verimliliğini artırır. Çünkü soğutucu akışkan, evaporatörde çevreden ısı alırken, düşük basınç nedeniyle buharlaşır ve hacmi genişler. Bu da kompresör tarafından yapılan işin azalmasına ve enerji tasarrufuna yol açar.

3. Hava Kalitesi:

Evaporatörler, havayı soğutarak ve nemlendirerek ortamın daha konforlu hale gelmesini sağlar. Bu, özellikle iklimlendirme sistemlerinde kullanıldığında, iç mekan hava kalitesinin artmasına yardımcı olur.

4. Kontrol Edilebilirlik:

Evaporatörler, soğutma sistemlerindeki sıcaklık kontrolünü kolaylaştırır. Soğutucu akışkanın buharlaşma hızı, evaporatördeki tasarım ve koşullara bağlı olarak değiştirilebilir, bu da sıcaklık ayarlamasının hassas bir şekilde yapılabilmesini sağlar.

EVAPORATÖR ÇEŞİTLERİ NELERDİR?

Soğutma sistemlerinde evaporatörler, sıvıyı buharlaştırarak ısı alışverişini gerçekleştiren bileşenlerdir. Isıyı ortamdan alarak soğutma işlemini gerçekleştirirler. Evaporatörler genellikle soğutma sistemlerinde, klima sistemlerinde, buzdolaplarında ve endüstriyel uygulamalarda kullanılır.

Evaporatörler, birçok farklı şekil, yapı ve işlevsellikte bulunabilir. İşte bazı yaygın evaporatör çeşitleri:

Plaka Tipi Evaporatörler:

Plaka tipi evaporatörler, ince metal plakaların sıkıca yerleştirildiği bir yapıya sahiptir. Plakalar arasında sıvı akışı gerçekleşirken, ısı transferi sağlanır. Bu evaporatörler, kompakt tasarımları ve yüksek ısı transfer verimlilikleri nedeniyle tercih edilir.

Boru Tipi Evaporatörler:

Boru tipi evaporatörler, bir dizi borunun bir araya getirildiği ve sıvının bu borular içinden geçtiği bir yapıya sahiptir. Boruların dış yüzeyi genellikle kanatçıklarla donatılmıştır, bu da ısı transferini artırır. Boru tipi evaporatörler yaygın olarak ticari soğutma uygulamalarında kullanılır.

Soğutma Kulesi Evaporatörleri:

Soğutma kulesi evaporatörleri, sıcak suyun hava ile temas ettirilerek soğutulduğu bir sistemdir. Bu evaporatörler genellikle endüstriyel tesislerde kullanılır ve büyük miktarlarda ısı transferi sağlar.

Kuplajlı Evaporatörler:

Kuplajlı evaporatörler, iki veya daha fazla evaporatörün seri veya paralel olarak bağlandığı bir yapıya sahiptir. Bu şekilde, soğutma kapasitesi artırılabilir veya farklı sıcaklık aralıklarında çalışma sağlanabilir.

Bu sadece bazı yaygın evaporatör çeşitleridir ve daha birçok farklı türü mevcuttur.

Evaporatör seçimi, uygulamanın gereksinimlerine ve sistem özelliklerine bağlı olarak yapılır.

Eğer daha fazla bilgiye ihtiyacınız varsa, konuyla ilgili detaylı makalelere akademik veya teknik kaynaklardan ulaşabilirsiniz.

Evaporatörler, soğutma sistemlerindeki önemli bir bileşen olarak sıcaklık düşürme işleminin gerçekleştirilmesinde kritik bir rol oynar. 

Isı transferi, enerji verimliliği, hava kalitesi ve kontrol edilebilirlik gibi avantajlarıyla evaporatörler, çeşitli endüstriyel ve evsel uygulamalarda yaygın olarak kullanılan güvenilir cihazlardır. Soğutma sistemlerinin etkin ve verimli bir şekilde çalışabilmesi için, evaporatörlerin doğru şekilde tasarlanması ve bakımının yapılması önemlidir.

Evaporatör ve Kondenser Arasındaki Fark Nedir?

Evaporatör, sıvının ortamdan ısı alarak gaz haline geçmesini yani sıvıyı buharlaşıp ortamı soğutmayı sağlayan cihazdır.
Kondenser ise gaz halindeki bir maddenin ısı alışverişi yardımıyla sıvı hale geçmesini sağlayan cihazdır.

Sıkça Sorulan Sorular


Evaporatör Arızası Nasıl Anlaşılır?

Evaporatör arızası; Evaporatör çalışırken serpantin yüzeylerinde karlanma olmaya başlamasıyla veya oluştuktan sonra anlaşılır. Buradaki karlanma olayı, havanın içindeki nemin evaporatör batarya yüzeylerinde yoğunlaşıp donmasıyla gerçekleşir.

Evaporatör eğer soğutma işlemi yapmıyorsa aklımıza ilk olarak evaporatör kaynaklı bir problem gelmelidir. Tabi bu durum evaporatör çeşidine bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. 

Evaporatör sensör arızası nasıl giderilir?

Evaporatör sensör arızasını gidermek için montajı ve bağlantı kabloları kontrol edilmeli varsa temassızlık giderilmelidir. Ayrıca sensör dirençleri ve boru sensörleri kontrol edilmelidir.

Evaporatör neden karlanma yapar?

Evaporatörde karlanma veya buzlanma nedenleri;

-Suyun buharlaşması, 

-Sistemden nem sızması, 

-Evaporatörün buharlaşma sıcaklığının soğuk hava oda sıcaklığından çok daha düşük olması,

-Dolaşım hava hızının çok düşük olması.

Evaporatör sıcaklık sensörü ne işe yarar?

Evaporatör, soğutucu gazın sıvı halden gaz hale buharlaşarak geçmesini sağlayan cihazdır. Soğutucu gazın ısıyı almasından dolayı etrafta soğuma gerçekleşir.

Evaporatör sensör arızası nedir?

Evaporatör sensör arızası, sıcaklık ayarının olması gereken değerden düşük olduğu durumlarda ve karlanma olduğu zaman arıza olarak karşımıza çıkar.

Klima Çalışıyor Fakat Isıtma ve Soğutma Yapmıyor?

Bu tip durumlarda sistemde gaz kaçağı olabilir,sisteme fazla gaz verilmiş olabilir, kompresör gaz basmıyor olabilir, dış ünitenin herhangi bir şeyle önü hava akışına engel olacak şekilde kapanmış olabilir, kış aylarında dış ünitede buzlanma meydana gelerek defrost moduna geçmiş olabilir, termostat arızalı veya bağlantısı yanlış olabilir, kondenser arızalı olabilir.

Klima Neden Gürültülü Çalışıyor?

Fan motorunun hata vermesi ya da rulman kaynaklı olabilir.

Dış ünite iç boruları birbirine temas etmeye başlamış olabilir

Bağlantı vidaları eksik yada gevşek olabilir

Ayak takozları özelliğini yitirmiş olabilir.

Klimanızın parçalarında aşınma meydana gelmiş olabilir,

Klima Çalışınca Sigorta Atıyor?

Sigorta atmasının birden fazla nedeni olsa da bu nedenlerin hepsi elektrik tesisatıyla ilişkilidir.

Evaporatör nasıl çalısır?

Evaporatör çalışmaya başlamadan önce kompresör basıncıyla gaz kondensere gönderilir, sonra Kondensere gelen yüksek basınçlı gaz yoğuşturularak soğutucu akışkan şeklinde Evaporatör kanallarına girer. Soğutucu akışkan; ısıyı, soğutulan maddeden veya ortamdan soğurur. Isıyı ortamdan absorbe ederken de kaynamaya başlayarak buharlaşır. Bu işlemde evaporatör,görevi olan soğutmayı gerçekleştirmiş olur.

Klima Evaporatörü Nedir?

Klima evaporatörü, araç ve ofis klimalarında da aynı prensiple çalışır. Temel görevi soğutucu gazın ortamdan ısıyı alıp buharlaşarak gaz haline geçtikten sonra ortamı soğutmasıdır. Kompresörünün devreye girmemesi ve soğuk hava üflememesinin sebebi genellikle bu sensördeki arızadan çıkmaktadır.

Fakat çoğu klima ustası sensör kontrolü yapmadan klima kompresörünün arızalı olduğu kanısına varmaktadır. Kompresör değişimine gitmeden önce bu klima Evaparatörünün kontrol edilmesini tavsiye ederim. 

Tavsiye Yazı: Soğuk Hava Deposu
Tavsiye Yazı: Dijital Termostat Nedir?
Tavsiye Yazı: Kondenser Nedir?

Tavsiye Yazı: Soğuk Hava Deposu Servisi